In de wereld van de Formule 1 draait alles om precisie, snelheid en het voortdurend verbeteren van prestaties. Achter elke ronde op het circuit schuilt een enorme hoeveelheid data die verzameld wordt. F1-teams verzamelen tijdens elke sessie talloze gigabytes aan telemetriegegevens: van bochtsnelheden en gasklepposities tot remdruk, bandentemperaturen en G-krachten, en nog veel meer.
Maar deze technologische vooruitgang blijft niet beperkt tot alleen de Formule 1. Andere motorsport klassen zoals de MotoGP, Superbike en zelfs de beruchte Isle of Man TT maken ook steeds meer gebruik van geavanceerde data-analyse. Dit helpt rijders niet alleen om sneller te zijn, maar ook om hun veiligheid op de baan te verhogen.
Wat is telemetrie?
Telemetrie verwijst naar het op afstand meten en verzenden van gegevens. In de wereld van de autosport betekent dit dat voertuigen continu informatie verzamelen via sensoren. Deze gegevens worden in real-time of later verzonden naar engineers voor grondige analyse. Dit systeem stelt teams in staat om prestaties te volgen, hun strategieën waar nodig aan te passen en fouten te identificeren die anders misschien onopgemerkt zouden blijven.
Bij moderne F1-wagens vind je meer dan 300 sensoren, en samen kunnen ze tot wel 1,5 terabyte aan data verzamelen tijdens een enkel raceweekend. De sensoren registreren werkelijk alles: van de temperatuur van elk segment van de banden tot de luchtstroom over de vleugels en het precieze moment waarop een coureur het gaspedaal indrukt of de rem aanraakt.
Waarom is telemetrie zo belangrijk in F1?
In de Formule 1 kunnen races beslist worden in een kwestie van milliseconden. Telemetrie speelt een cruciale rol voor teams bij het ontdekken van die kleine, maar belangrijke prestatieverschillen. Ingenieurs analyseren de data om te achterhalen waarom een auto bij de F1 start langzamer is of waarom de banden sneller slijten.
Na elke sessie ontvangen rijders een uitgebreide analyse van hun rondetijden. Dit omvat informatie zoals hoe ze het gaspedaal hebben gebruikt, hun snelheid in de bochten en de G-krachten die ze hebben ondergaan. Deze gegevens zijn waardevol en helpen hen om hun rijstijl te verbeteren en hun prestaties te optimaliseren.
Telemetrie is ook essentieel voor de betrouwbaarheid van de auto. Door real-time monitoring kunnen teams motorproblemen of mechanische defecten opsporen nog voordat de coureur het voelt. In sommige gevallen hebben ingenieurs zelfs de mogelijkheid om op afstand in te grijpen door instellingen aan te passen via zogenaamde ‘over-the-air’ updates.
Telemetrie in de MotoGP
Hoewel motorfietsen veel kleiner zijn dan Formule 1-auto’s, zien we in de MotoGP een toenemende toepassing van geavanceerde telemetrie. Elke MotoGP-motor is uitgerust met sensoren die allerlei gegevens verzamelen, zoals de snelheid in bochten, de hellingshoek, de belasting van de motor, en de tractiecontrole.
Deze informatie wordt niet alleen gebruikt om de prestaties van de motor te verbeteren, maar ook om de veiligheid van de rijders te verbeteren. Via dashboards op het stuur krijgen de rijders direct feedback, zoals waarschuwingen voor het verlies van grip of de temperatuur van de banden.
Na een sessie duiken data-analisten en race ingenieurs in de cijfers om de strategie aan te passen. Net als in de Formule 1 worden onboard-camera’s gecombineerd met telemetrie, waardoor er een nog completer beeld ontstaat van wat de rijder meemaakt.
Superbike en de opkomst van datalogging in productie-raceteams
In de wereld van Superbikes is telemetrie tegenwoordig een vertrouwd begrip. Waar rijders vroeger vooral op hun gevoel en ervaring vertrouwden, maken teams nu gebruik van datalogging-systemen die steeds toegankelijker en betaalbaarder worden.
Steeds meer productie motoren, zoals de Yamaha R1M en de Ducati Panigale V4, worden geleverd met ingebouwde dataloggers. Deze systemen stellen rijders in staat om real-time gegevens te analyseren, zoals acceleratie, remdruk, schakelmomenten en rijlijnen.
Amateurcoureurs kunnen deze informatie gebruiken om hun rijvaardigheden te verbeteren, terwijl professionele teams strategische beslissingen nemen op basis van deze data. Dit verkleint de kloof tussen fabrieksteams en privateers aanzienlijk, omdat ook kleinere teams nu toegang hebben tot dezelfde waardevolle inzichten die data bieden.
De Isle of Man TT: traditie ontmoet technologie
De Isle of Man TT staat bekend als een van de gevaarlijkste motorsportevenementen ter wereld. Hier racen coureurs over openbare wegen, waar hoge snelheden en een minimale marge voor fouten de norm zijn. In deze uitdagende setting kan telemetrie zelfs levens redden.
Traditioneel werden de races vooral bepaald door ervaring en instinct, maar nu zien we een verschuiving naar technologie. Teams maken gebruik van GPS-tracking, datalogging en acceleratiesensoren om een beter beeld te krijgen van hoe rijders presteren op de verschillende secties van het 60 km lange circuit.
Met deze waardevolle gegevens kunnen rijders hun rempunten optimaliseren en ontdekken waar ze tijd verliezen of onnodige risico’s nemen. Ook helpen veiligheidsanalyses, die gebaseerd zijn op G-krachten bij crashes, om de beschermende uitrusting en afstellingen van de motoren te verbeteren.
De toekomst van data-analyse in de motorsport staat op het punt om ingrijpend te veranderen. Dankzij de snelle ontwikkeling van kunstmatige intelligentie (AI) en machine learning kunnen teams nu patronen in telemetrie ontdekken die met het blote oog moeilijk te zien zijn.
